قلمرو سازی گفتمانی در ژئوپلیتیک

Authors

  • مرجان بدیعی ازنداهی استادیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران
  • وحید کیانی دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران
Abstract:

قلمرو سازی در جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک به‌عنوان یکی از مباحث پایه‌ای به شمارمی رود. قلمروسازی، یک ساختار سیاسی انسان‌ساخت است که در پی تقسیم‌بندی فضا است. قلمرو سازی ذاتاً سیاسی و یا ماهیتاً مشاجره آمیز است و بدون تقسیم بی‌رحمانه فضا به بخش‌های جداگانه و تخصیص انحصاری فضا وجود نداشته است. ازاین‌رو، قلمرو سازی یک فرایند هدفمند است و اهداف مختلفی مثل اقتصادی، امنیتی، هویتی، انگیزشی و یا حتی عاطفی را ممکن است دنبال نماید. اما قلمرو سازی گفتمانی «فرایندی است که بر مبنای آن افراد، گروه‌ها یا کشورهای مسلط برای کنترل و مدیریت فضای جغرافیایی در راستای نظم سیاسی و ژئوپلیتیکی مطلوب خود، به تولید گفتمان‌هایی اقدام می‌کنند که در آن از اعمال قدرت صرف (قدرت سخت) برای کنترل فضا فراتر می‌روند، طوری که، کسانی که بر آن‌ها اعمال قدرت می‌شود، خود متوجه چنین فرایندی نمی‌شوند (قدرت نرم)». با این تعریف، مقاله حاضر درصدد است تا با استفاده از عناصر سه‌گانه «فضا»، «قدرت» و «هویت» به تبیین چگونگی فرایند شکل‌گیری قلمرو سازی گفتمانی و با استفاده از طبقه‌بندی سه‌گانه: زمینه (دائمی یا موقتی)، چارچوب تحلیلی (تبیینی – تفسیری یا پساساختارگرا) و موضع سیاسی (جانب‌دارانه یا بی‌طرف)، به روش تحلیل گفتمان سیستماتیک و هدفمند در ژئوپلیتیک انتقادی دست‌یافته و درنهایت با دستگاه سه‌گانه «گفتمان»، «سیاست» و «هویت» لاکلا و موف به این نتیجه دست یابد که چگونه دانش ژئوپلیتیک انتقادی با استفاده از تحلیل گفتمان درک و ساخته می‌شوند  

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عناصر و مولفه های قلمرو سازی گفتمانی در ژئوپلیتیک انتقادی

«قلمروسازی» یکی از مقوله‌های مهم جغرافیای سیاسی است و محور فلسفی و مبنای نظری آن را تشکیل می‌دهد. بحث قلمروسازی گفتمانی و فرایند شکل‌گیری آن، هرچند در جغرافیای سیاسی پیشینه ندارد، اغلب توسط سیاستمداران و سیاست‌سازان برای بهره‌برداری از اهداف سیاسی به‌کار گرفته ‌شده است. آنچه در این نوشتار شایان ‌توجه است، چگونگی فرایند قلمروسازی گفتمانی با بهره‌گیری از مدل تحلیل گفتمانی است. قلمروسازی گفتمانی، ...

full text

عناصر و مولفه های قلمرو سازی گفتمانی در ژئوپلیتیک انتقادی

«قلمروسازی» یکی از مقوله های مهم جغرافیای سیاسی است و محور فلسفی و مبنای نظری آن را تشکیل می دهد. بحث قلمروسازی گفتمانی و فرایند شکل گیری آن، هرچند در جغرافیای سیاسی پیشینه ندارد، اغلب توسط سیاستمداران و سیاست سازان برای بهره برداری از اهداف سیاسی به کار گرفته شده است. آنچه در این نوشتار شایان توجه است، چگونگی فرایند قلمروسازی گفتمانی با بهره گیری از مدل تحلیل گفتمانی است. قلمروسازی گفتمانی، فر...

full text

تحلیل قلمرو حاکمیت دولت ها در ژئوپلیتیک پست مدرن

چکیده دولت­ها همواره به دنبال تثبیت حاکمیت خود در قلمرو خاصی جهت تأمین امنیت ملی خود بودند که در چهارچوب مرزهای سیاسی تعریف می­شد و ابعاد و محدوده آن مشخص و قابل ترسیم بود. اما، این حاکمیت با ظهور دوره پست­مدرن که با برجسته ­شدن هویت­های محلی و سازمان­های غیردولتی (محلی ­شدن) و شرکت­های جهانی و چندملیتی و سازمان­های فراملی و بین­المللی (جهانی­ شدن) همراه است، از حالت متمرکز خود خارج شده است و ...

full text

قلمرو خواهی سرزمینی ترکیه و ژئوپلیتیک سلفی در خاورمیانه

کشور ترکیه به علت قلمرو خواهی سرزمینی و هویتی در قالب یک گفتمان ژئوپلیتیک ، در صدد تعمیق و بسط هژمونی خود در فضاهاهای تجزیه شده ای می باشد که سابقاً قلمرو سرزمینی و یکی از مهمترین منابع انرژی این واحد جغرافیایی بوده و نوستالژی این قلمروها در حافظه تاریخی ترکها ، نقش بسته است . در فضای آنارشیک خاورمیانه ای  ، ترکیه با استفاده از کارگزاری گروههای اسلام گرای سلفی  درصدد عملیاتی نمودن نوستالژی مذکور...

full text

تحلیل قلمرو حاکمیت دولت ها در ژئوپلیتیک پست مدرن

چکیده دولت­ها همواره به دنبال تثبیت حاکمیت خود در قلمرو خاصی جهت تأمین امنیت ملی خود بودند که در چهارچوب مرزهای سیاسی تعریف می­شد و ابعاد و محدوده آن مشخص و قابل ترسیم بود. اما، این حاکمیت با ظهور دوره پست­مدرن که با برجسته ­شدن هویت­های محلی و سازمان­های غیردولتی (محلی ­شدن) و شرکت­های جهانی و چندملیتی و سازمان­های فراملی و بین­المللی (جهانی­ شدن) همراه است، از حالت متمرکز خود خارج شده است و ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 4

pages  29- 55

publication date 2015-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023